Bestrijding eiken­pro­ces­sierups doodt alle rupsen en vlinders

Utrechtse Heuvelrug - Onze gemeente heeft veel bomen, in het bijzonder eiken. Eiken vormen maar liefst eenderde van het totaal aantal bomen.. Overlast door de eikenprocessierups is de laatste jaren sterk toegenomen, vooral in de maanden mei, juni en juli. De brandharen van de rupsen kunnen jeuk en een branderig gevoel opleveren. Straten of andere plaatsen waar alleen maar eikenbomen staan en waar veel gemaaid wordt, zijn extra aantrekkelijk voor de eikenprocessierups omdat daar veel voedsel aanwezig is en natuurlijke vijanden ontbreken.

De gemeente zet op dit moment onder andere in op nematoden om de eikenprocessierups preventief te bestrijden. Nematoden zijn minuscuul kleine aaltjes die de larven van de eikenprocessierups binnendringen en zo op natuurlijke wijze bestrijden. Volgens de gemeente zijn de nematoden onschadelijk voor mens, plant en dier en hebben zij alleen effect op ‘soft body’ insecten, zoals de eikenprocessierups. Elke rups is echter een ‘soft body’ insect, dus nematoden doden ook alle andere vlinders plus andere insecten die in de eikenbomen leven. Dit is zeer kwalijk voor de biodiversiteit.

Een alternatief en insectvriendelijker manier van preventief bestrijden is het aanbrengen van bloemrijke begroeiing bij eikenbomen. Dit bevordert de biodiversiteit en trekt natuurlijke vijanden aan. Ook door het gras rondom eikenbomen niet te maaien, krijgen natuurlijke vijanden meer gelegenheid zich te vestigen en het wordt het minder aantrekkelijk om direct onder een eikenboom te recreëren en loopt men minder snel kans in contact te komen met brandharen.

Het plaatsen van extra nestkastjes voor koolmezen blijkt succesvol. Koolmezen beschouwen de rupsen namelijk gewoon als voedsel.

Nog beter is een gevarieerde aanplant van groen. Diversiteit in boomsoorten helpt mee aan een gezond ecosysteem waar de natuur zichzelf in balans houdt. De natuurlijke balans herstellen is echter een proces dat niet in een paar maanden is geregeld. Ecologisch groenbeheer vraagt om specifieke kennis. Uitvoerders van het groenonderhoud dienen in het bezit te zijn van een certificering voor ecologisch bermbeheer (Kleurkeur).

In zeer stenige gebieden zal preventieve bestrijding helaas noodzakelijk blijven om aan de zorgplicht te voldoen. In Driebergen kan de eikenprocessierups binnen de bebouwde kom niet preventief bestreden worden aan de Rijsenburgselaan, Hoendersteeg en De Sluis omdat dit valt binnen het leefgebied van beschermde vlindersoorten, blijkt uit gegevens van de vlinderstichting. Op het moment van overlast is het wegzuigen van de rupsen door gespecialiseerde bedrijven de enige oplossing.

De Partij voor de Dieren wil dat het gebruik van nematoden ontmoedigd wordt en in plaats daarvan wordt ingezet op alternatieven zoals hierboven genoemd.